Ông Nils Melzers (người ngồi giữa)

Để có một tuyên bố với đầy đủ ý nghĩa cho một lĩnh vực nào đó, một điều cần biết trong 3 việc là: (1) vấn đề cần được nhấn mạnh; (2) môi trường mà nó hoạt động; (3) đích và hướng của nó.

1. Vấn đề: Khi phân tích những nguy cơ mà luật quốc tế tập trung vào bởi những hoạt động trong không gian mạng, có hai vấn đề cơ bản nhất mà chúng ta phải khu biệt được: (a) những vấn đề thực tiễn và kỹ thuật phải được giải quyết bởi các kỹ sư (không phải các nhà làm luật –luật sư) và (b) những vấn đề về pháp lý phải được giải quyết bởi các nhà làm luật (không phải các kỹ sư). Trong khi rất nhiều câu hỏi về pháp lý cần được làm rõ và giải quyết thông qua các biện pháp truyền thống là chuyển từ điều ước quốc tế sang, những cái khác có thể cần những biện pháp pháp lý của các nước trong cộng đồng quốc tế.

2. Môi trường chính trị: Có một sự hiểu biết quốc tế rộng về: (a) sự phụ thuộc và liên kết toàn cầu; (b) sự tổn thương của hệ thống quốc tế do những hoạt động ác ý, độc hại trong không gian mạng; (c) những tổn hại do tội phạm mạng mang lại; và những bi kịch tiềm ẩn của xung đột mạng. Ngoài ra, xem sự đồng thuận, nhất trí quốc tế là việc khẩn cấp cho sự thỏa thuận mang tính quốc tế về những chuẩn hành vi của các nước có thể chấp thuận được trong không gian mạng. Cuối cùng, dường như có một độ lệch, hoặc ít nhất là những quyền lợi khác nhau giữa những “Những quyền lực mạng” lớn, mà nó dẫn đến khó đàm phán về điều ước truyền thống.

3. Hướng tới một bộ luật dẫn đạo: Hiện tại, không xuất hiện một tiềm ẩn nào cho một điều ước không gian mạng đa phương toàn diện. Tuy nhiên, thời gian đang tới cho các nước trong cộng đồng quốc tế đồng ý về một bộ luật dẫn đạo cho hành vi có thể chấp nhận được của các nước trong không gian mạng. Ở phần đầu tiên, bộ luật này có thể tái tuyên bố về những nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế áp dụng cho không gian mạng, như chủ quyền quốc gia, cấm bạo lực, quyền tự vệ và nhân quyền cơ bản và Luật nhân đạo. Phần thứ hai của bộ luật có thể cung cấp danh sách không ràng buộc về hướng dẫn kinh nghiệm tốt và trợ giúp các nước trong việc làm phù hợp những cam kết pháp lý hiện tại của họ trong không gian mạng.
Đây có thể là một quyết định đầu tiên, và đồng thời, từng bước hiện thực hóa hướng tới xây dựng luật về không gian mạng, do đó chúng ta đang có một cống hiến vô giá cho toàn nhân loại.

Nguyễn Thanh Hải (Cục trưởng Cục An toàn thông tin)